W XXI wieku mamy potrzebę bycia na diecie, ale nie takiej zdrowej, zbilansowanej przez dietetyka. O nie ! To za nudne. Jeszcze by mi się zdrowie poprawiło. O nie ! W dzisiejszych czasach mamy pragnienie bycia na modnej diecie, promowanej przez celebrytów, którzy nie są dietetykami, ale za to obiecują szczęśliwe życie. Tylko odstaw gluten to doświadczysz żywieniowej Nirvany. A my wierzmy i nie patrzymy jak wpłynie to na nasze zdrowie.
Nie oszukujmy się – dieta bezglutenowa jest teraz modna. Ludzie przechodzą na nią, opierając się na niewielkiej liczbie dowodów naukowych. Chcą schudnąć, zwiększyć poziom energii, a także leczyć autyzm i czuć się zdrowszym. Wierzą, że jest to lek na całe zło tego świata. Pamiętaj, że wykluczenie glutenu jest konieczne w przypadku chorujących na celiakię, czyli trwałą nietolerancję glutenu o podłożu genetycznym. Jeśli nie masz celiakii, dieta bezglutenowa wcale nie jest Ci potrzebna. Co więcej, może przynieść więcej szkody niż pożytku!
Pamiętam, jak zaczynałam pracę na oddziale chorób metabolicznych w szpitalu w Poznaniu. Wtedy jeszcze nie była tak popularna dieta bezglutenowa. Moim pierwszym pacjentem był wtedy 20 letni mężczyzna chory na Celiakię. No właśnie, był chory, a nie miał tego stwierdzonego na piękne oczy lub przez kręgarza bawiącego się diagnozowanie Celiaki po ''wymasowaniu jelit''. Tak, jest taki agent na terenie powiatu rawickiego. I ludzie to wierzą, dopóki nie trafiają do mnie. No cóż, taka już jestem. U mnie jest skutecznie, ale bez znachorskich sztuczek. Ale do rzecz.
Zacznijmy od podstaw. Co to jest Gluten ?
Gluten jest t o białko roślinne występujące w pszenicy, życie, jęczmieniu i owsie. Dieta bezglutenowa polega na całkowitym wyeliminowaniu z posiłków produktów z powyższych zbóż lub zawierająca ich dodatki (np. w postaci słodu). Dieta ta ma zastosowanie dla osób chorych na Celiakie (choroba trzewna) jest to jednostka chorobowa, która wymaga leczenie dietetycznego, a nie farmakologicznego.
Wartość odżywcza glutenu jest niewielka, jednak gluten posiada rzadko spotykane wśród innych białek właściwości fizykochemiczne i mechaniczne takie jak
- elastyczność,
- sprężystość,
- lepkość,
- plastyczność.
W przemyśle piekarniczym największą zaletą glutenu jest jego kleistość i ciągliwość.
Gluten pochłania bardzo duże ilości wody, dzięki czemu mąka zawierająca gluten po zmieszaniu z wodą tworzy kleistą i ciągliwą masę. Dodatkowo gluten idealnie utrzymuje dwutlenek węgla powstający podczas zachodzącej w cieście fermentacji drożdżowej, dzięki czemu ciasto po wypieczeniu jest pulchne i dłużej zachowuje świeżość Ogólnie mówiąc gluten ułatwia przygotowanie wypieków i gwarantuje ich dobrą jakość. Dlatego gluten jest ceniony przede wszystkim przez piekarnie przemysłowe.
Producenci żywności bezglutenowej starają się stworzyć równie apetyczne i smaczne produkty, dlatego zastępują gluten. Czym? Nierzadko spulchniaczami, barwnikami, emulgatorami, konserwantami czy zagęstnikami…
Żywność z logo „przekreślonego kłosa” nie zawsze musi być więc zdrowa, a często jest wręcz odwrotnie. Jeśli chcesz zdrowo się odżywiać, a nie masz zdrowotnych przeciwwskazań do jedzenia glutenu, lepiej wybrać kanapkę z warzywami niż przetworzone ciastka bezglutenowe.
Gluten dlaczego jest szkodliwy dla osób z Celiaką ?
Działający toksycznie gluten prowadzi do zaniku kosmków jelita cienkiego, maleńkich wypustek błony śluzowej, które zwiększają jego powierzchnię i są odpowiedzialne za wchłanianie składników odżywczych. W efekcie toksycznego działania glutenu wchłanianie pokarmu jest upośledzone, co prowadzi do wystąpienia różnorodnych objawów klinicznych. Jedyną metodą leczenia celiakii jest stosowanie przez całe życie ścisłej diety bezglutenowej. Tutaj warto skorzystać z pomocy dietetyka, który ułoży i wyjaśni zasady diety bezglutenowej. Osoby te powinny szukać produktów oznaczonych przekreślonym kłosem. Dieta ta wymaga indywidualne podejścia, trzeba pamiętać, że rezygnujemy z produktów wartościowych z punktu widzenia dietetycznego jak; pieczywo pełnoziarniste czy makarony, które są produktami bogatymi w błonnik, dlatego trzeba wiedzieć jak zaplanować swój jadłospis, aby był pełnowartościowy, bogaty w substancje odżywcze. Nie ma potrzeby rezygnacji z produktów zawierających gluten, jeżeli nie ma do tego wskazań medycznych.
Jak sprawdzić czy mam nietorelancje na gluten ?
Przede wszystkim należy porozmawiać z lekarzem pierwszego kontaktu i omówić wszystkie niepokojące objawy i wykonać badania krwi w laboratorium.
Skąd się wzięła moda na dietę bezglutenową?
Modę na tę dietę podchwycili niektórzy celebryci, ulegali jej także lekarze. Tezę Gibsona poparł kardiolog Wiliam Davis w książce „Wheat Belly”, która w Polsce ukazała się w 2013 r. pod tytułem „Dieta bez pszenicy”. Jak wynika z badań przedstawionych przez Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne, spożywanie glutenu może wiązać się z mniejszym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2. Ograniczonej konsumpcji glutenu towarzyszy tendencja do spożywania mniejszej ilości błonnika. A ten jest czynnikiem ochronnym przed rozwojem choroby. Osoby o najwyższym spożyciu glutenu miały o 13% niższe ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 niż osoby o spożywające go dziennie mniej niż 4g (1).
Także, jeśli nie masz stwierdzonej nietolerancji na gluten nie ma sensu rezygnować tak wielu wartościowych produktów. Możesz zrobić sobie więcej szody niż pożytku i drobić się braku wielu potrzebnych składników mineralnych. Eliminacja tego składnika może powodować niedobory ważnych substancji odżywczych. Produkty zawierające gluten mają przecież także inne składniki, m.in. białko, węglowodany, witaminy, minerały czy błonnik.
Z tego powodu osoby chorujące na celiakię zwykle znajdują się pod opieką dietetyka.Moda na dietę bezglutenową przyniosiła jedną korzyść. Osoby, które faktycznie nie mogą go spożywać mają teraz łatwiejszy dostęp do produktów z przekreślonym kłosem i wreszcie mają co wybierać w restauracji.
1. American Heart Association. “Low gluten diets linked to higher risk of type 2 diabetes.” ScienceDaily. ScienceDaily, 9 March 2017.
Szalewska Agata Specjalista żywienia medycznego i sportowego, dietetyk, promotorka zdrowego stylu życia. Pasjonatka biegania, zdobywczyni Korony Maratonów Polskich, właścicielka Poradni Kliniczno – Sportowej ,,Dieta na Medal’’ w Słupi Kapitulnej i w Rawiczu. Ukończyła dietetykę na Wydziale Nauki o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji na SGGW w Warszawie oraz studia podyplomowe z zakresu żywienia i wspomagania w sporcie na AWF. Jest również członkiem Polskiego Stowarzyszenia Dietetyków. Pracowała z pacjentami w szpitalu na Oddziale Diabetologii oraz na Oddziale Chorób Metabolicznych w Poznaniu, jak również w Puszczykowie na oddziale Paliatywnym, gdzie miała styczność żywieniem dojelitowym i pozajelitowym. Obecnie pracuje indywidualnie z pacjentami w swojej poradni. Jeśli jesteś zainteresowany współpracą napisz na: agata.szalewska@wp.pl
Brak komentarzy
Prześlij komentarz